ช่วงหลายปีมานี้มีการถกเถียงเกี่ยวกับการศึกษาในระบบกันมากขึ้น มีการตั้งคำถามถึงสภาพการณ์ที่เป็นอยู่ อาทิ การเรียน 4 ปีเพื่อให้ได้ปริญญา 1 ใบนานไปไหม หรือหลักสูตรในมหาวิทยาลัยนั้นตอบโจทย์ความต้องการของตลาดแรงงานหรือไม่ ในขณะเดียวกัน ก็ได้มีการนำเสนอทางเลือกใหม่ ๆ ขึ้นมา รวมทั้งแนวทางการเรียนรู้ที่ใช้เวลาสั้นลง แต่เฉพาะทางขึ้นอย่าง Micro-credentials
.
ความไม่สอดคล้องทางการศึกษาในโลกยุคพลิกผัน ได้ถูกตอกย้ำให้เด่นชัดขึ้นในช่วงวิกฤตโควิด นำไปสู่การทบทวนแนวทาง และออกแบบการศึกษาใหม่ โดยมีตัวตั้งเช่น การตอบสนองความต้องการของผู้เรียนหรือตลาด การลดข้อจำกัดเรื่องเวลาและสถานที่ และจะต้องเป็นการจัดการศึกษาที่สามารถดำเนินต่อไปได้ในภาวะวิกฤต เป็นต้น
.
Micro-credentials (MC) เป็นแนวทางการศึกษาที่ถูกออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์ดังกล่าว โดยหลักการคร่าว ๆ แล้ว MC มีลักษณะเด่นดังนี้
มีหลักสูตรที่เฉพาะเจาะจง เน้นพัฒนาทักษะเฉพาะด้านใช้เวลาในการเรียนสั้นลง สามารถเรียนจบได้ภายในเวลาไม่กี่เดือนไม่จำกัดสถานที่ การเรียนรู้อาจเกิดขึ้นในที่ทำงาน ชุมชน กิจกรรมอาสา หรือห้องเรียนออนไลน์มีการรับรองวิทยฐานะแบบดิจิทัล.
MC มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า Digital Badges (เหรียญตราดิจิทัล) ให้ลองนึกย้อนไปสมัยที่เราเรียนลูกเสือ-เนตรนารี เมื่อสอบผ่านวิชาพิเศษแล้วเราจะได้รับเครื่องหมายมาประดับไว้บนแขนเสื้อ ในขณะที่ แนวทางการศึกษาแบบ MC นั้น เมื่อเรียนจบแต่ละคอร์สแล้ว ผู้เรียนก็จะได้รับเหรียญตราดิจิทัล การเก็บสะสมวุฒิหรือหน่วยกิต ดำเนินการผ่านแอปพลิเคชัน เว็บไซต์ หรือระบบข้อมูล
.
บริบทการเรียนรู้ของ MC ไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะในสถาบันการศึกษา โดยผู้เรียนอาจจะได้รับเหรียญตราจากการทำงานอาสาที่ธนาคารอาหาร การเข้าร่วมกิจกรรมเวิร์กชอป หรือการเรียนวิชาในชั้นเรียนออนไลน์ ตัวอย่างหนึ่งคือ Nanodegree หรือหลักสูตรพัฒนาทักษะเฉพาะทาง ที่ผู้เรียนสามารถลงคอร์สเรียนวิชาต่าง ๆ เช่น Coding หรือ Data Science กับสถาบันชั้นนำ เมื่อเรียนจบแล้วก็สามารถนำใบประกาศนียบัตรไปใช้ยืนยันในการสมัครงานใหม่หรืออัพเงินเดือนกับที่ทำงานเก่า
.
แนวโน้มของ Micro-credentialsประการแรก MC ถูกออกแบบให้สอดคล้องกับยุคดิจิทัลมากขึ้น ชุดข้อมูลการเรียนรู้จะถูกเก็บบันทึกไว้ใน Digital Badges (เหรียญตราดิจิทัล) เช่น ความสำเร็จทางการเรียนรู้ ชื่อผู้สอน/ผู้ฝึก รายละเอียดหลักสูตร วันที่ออกใบประกาศ และชื่อผู้รับ ซึ่งผู้เรียนสามารถนำตราเหล่านี้ไปใช้เป็นหลักฐานยืนยันการเรียนรู้ได้ง่าย และสามารถนำข้อมูลไปแชร์บนโซเชียลมีเดีย หรือในรูปแบบ e-portfolio และ CV ได้
.
ประการต่อมา MC ตอบโจทย์การเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยมีผู้เปรียบเปรยแนวคิด ‘Badge Backpack’ (เป้เก็บเหรียญตรา) ที่ผู้เรียนสามารถเก็บสะสม เพิ่มพูนเหรียญตราดิจิทัลไปตามเส้นทางการเรียนรู้ตลอดชีวิต และจะเป็นหลักฐานการศึกษาที่เชื่อมโยงและอยู่ติดตัวผู้เรียนเสมอ
.
นอกจากนี้ MC น่าจะเป็นทางเลือกการศึกษาที่ดีในช่วงวิกฤต เพราะผู้เรียนสามารถเร่งรัดพัฒนาทักษะที่ต้องการได้ในเวลาแรมเดือน
.
โอกาสและความท้าทายแนวทางการศึกษาแบบ MC มีปัจจัยบวกหลายประการ เช่น
มีศักยภาพในการส่งเสริมการเข้าถึงการศึกษา สามารถนำแนวทาง MC ไปใช้เพื่อตอบโจทย์ผู้เรียนทุกวัย ทุกระดับการศึกษา ทุกสถานะสังคม และในอุตสาหกรรมต่าง ๆ ได้ตอบโจทย์ผู้เรียนทั่วไปมากกว่า ค่าเล่าเรียนถูกลง และเวลาเรียนมีความยืดหยุ่นมากขึ้น ผู้เรียนสามารถใช้เวลาในการเรียนรู้และเก็บสะสมเหรียญตราได้ตามอัธยาศัยผู้เรียนสามารถเพิ่มพูนความรู้ ทักษะ เพื่อต่อยอดประวัติการศึกษา/การฝึกอบรมเดิมตอบโจทย์องค์กร ที่ต้องการเพิ่มทักษะพนักงาน (รายงานของ WEF ในปี 2563 ระบุว่า องค์กร 90% ต้องการให้พนักงานได้รับการพัฒนาทักษะใหม่ ๆ และผู้ว่าจ้างคาดหวังให้พนักงาน 4 ใน 10 คน เพิ่มเติมทักษะใหม่ (Re-skill) เป็นเวลา 6 เดือน).
อย่างไรก็ดี อุปสรรคสำคัญในการจัดการศึกษาแบบ MC ได้แก่เรื่อง “โครงสร้างพื้นฐาน” เพื่อป้องกันปัญหาที่จะตามมา เช่น การโอนย้ายหน่วยกิตข้ามสถาบันโดยที่ผู้เรียนไม่ต้องลงเรียนซ้ำซ้อน ขั้นแรกสุดคือทำอย่างไรให้รัฐบาลตระหนักถึงความสำคัญของ MC ซึ่งเป็นแนวทางที่จะช่วยกระจายความเท่าเทียมในการเข้าถึงการศึกษา ถ้าไม่มีการเตรียมความพร้อมหรือการวางระบบที่ดี ก็ยากที่จะคาดหวังถึงการจัดการศึกษาที่มีคุณภาพได้
.
VDO CLIP ประกอบ
KMUTT Micro-Credential คืออะไร?
What is a Digital Badge?
.
อ้างอิง
Victoria Masterson. (2022). Micro-credentials – what they are and how they can help you. [Online]
.
= = = = = = = = = =
อ่านบทความอื่น ๆ และสนใจปรึกษาข้อมูลแนวคิดการมองอนาคตเพิ่มเติมได้ที่
Facebook Fanpage : FuturISt@NIDA
Blockdit : www.blockdit.com/futurist.nida
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/futurist-nida/
Website : https://futurist.nida.ac.th/
