ยุทธศาสตร์การใช้ประโยชน์จาก AI ที่น่าสนใจในต่างประเทศ

ในบทความสัปดาห์ก่อน เราได้กล่าวถึงความสำคัญ และบทบาทของปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่กำลังเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทั่วโลก และได้ศึกษาถึงยุทธศาสตร์ ในการรับมือกับ AI ของหลายประเทศว่ามีแนวทางร่วมที่คล้ายคลึงกันอย่างไร และสำหรับบทความนี้จะได้กล่าวถึงการวางยุทธศาสตร์เพื่อใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยี AI ที่มุ่งเป้าเฉพาะและแตกต่างกันไปตามบริบทของแต่ละประเทศอย่างน่าสนใจ ดังต่อไปนี้

ยุทธศาสตร์ที่มุ่งเป้าเฉพาะและชัดเจนในการใช้ประโยชน์จาก AI

จากข้างต้นจะเห็นได้ว่าแผนปฏิบัติการและแผนยุทธศาสตร์ของประเทศส่วนมากมีแนวทางการพัฒนาเทคโนโลยี AI ที่คล้ายคลึงกัน ทั้งการพัฒนาด้านโครงสร้างพื้นฐาน การพัฒนาบุคลากรสายเทคโนโลยีและการส่งเสริมด้านการวิจัยและนวัตกรรม แต่นอกจากแนวทางเหล่านี้แล้ว อีกหลายประเทศก็ได้มีการวางยุทธศาสตร์ที่มุ่งเป้าเฉพาะและชัดเจนในการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยี AI กล่าวคือ มีการวิเคราะห์ถึงบริบทของประเทศตนเอง ทั้งจุดอ่อน จุดแข็งและปัญหาของประเทศ ว่ามีจุดใดที่เทคโนโลยี AI สามารถช่วยพัฒนาจากที่ดีอยู่แล้วให้ดีขึ้นไปอีกและปัญหาในจุดไหนที่ AI สามารถแก้ไขได้ดีกว่าการใช้เทคโนโลยีอื่นหรือวิธีการแก้ปัญหาแบบอื่น ซึ่งยุทธศาสตร์เช่นนี้จะเห็นได้ชัดเจนในแผนยุทธศาสตร์ของประเทศออสเตรเลียและญี่ปุ่น

ภายใต้แผนนำทางด้าน AI ของประเทศออสเตรเลีย ได้มีการกำหนดพันธกิจว่าส่วนหนึ่งการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี AI จะต้องเป็นไปในลักษณะที่ตอบโจทย์ต่อปัญหาและความท้าทายที่ประเทศกำลังเผชิญ ซึ่งแผนนำทางได้ระบุถึง 3 ด้านสำคัญที่มีศักยภาพเหมาะสมต่อการนำ AI มาใช้เพื่อพัฒนาเพิ่มมูลค่า รวมถึงแก้ปัญหาภายในอุตสาหกรรม/ภาคส่วนนั้น ๆ ได้แก่

• ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม – นำเทคโนโลยี AI มาใช้ในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เป็นการแก้ปัญหาด้านทรัพยากรธรรมชาติที่เสื่อมโทรมและลดน้อยลง รวมถึงเพิ่มผลิตผลในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น อุตสาหกรรมการเกษตร ประมง และป่าไม้ เป็นต้น
• สุขภาพและการเข้าสูงสังคมผู้สูงอายุ – เช่นเดียวกับหลายประเทศทั่วโลก ออสเตรเลียกำลังเผชิญกับปัญหาจากการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ทั้งการขาดแคลนแรงงาน การขาดแคลนบุคลากรด้านการแพทย์ และภาระค่าใช้จ่ายในการดูแลผู้สูงอายุที่ประชากรวัยทำงานและรัฐบาลต้องแบกรับ ซึ่งแผนนำทางด้าน AI ของออสเตรเลียได้วางยุทธศาสตร์ให้มีการนำเทคโนโลยี AI มาใช้ในระบบสาธารณสุข เพื่อลดต้นทุนด้านการแพทย์ในการดูแลรักษาผู้สูงอายุและแบ่งเบางานของบุคลากรทางการแพทย์ อีกทั้งยังคาดว่าเทคโนโลยี AI จะช่วยทำให้ผู้สูงอายุเข้าถึงระบบสาธารณสุขได้ง่ายขึ้นและรวดเร็วขึ้น
• โครงสร้างพื้นฐานและเมืองอัจฉริยะ – เป็นการนำเทคโนโลยี AI มาใช้เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชากร เพิ่มความปลอดภัยและอำนวยความสะดวกสบายในการใช้ชีวิตประจำวันด้วยเทคโนโลยี AI และเทคโนโลยีอัจฉริยะ

ซึ่งประเทศออสเตรเลียคาดหวังว่ายุทธศาสตร์การพัฒนา AI ในอุตสาหกรรมเหล่านี้จะไม่เพียงแต่แก้ปัญหาภายในประเทศได้เท่านั้น แต่จะเป็นเทคโนโลยีต้นแบบและแนวทางการแก้ปัญหาที่ออสเตรเลียจะสามารถส่งออกให้แก่ประเทศอื่น ๆ ได้ต่อไป

อีกตัวอย่างที่น่าสนใจคือประเทศญี่ปุ่น ซึ่งคล้ายคลึงกับประเทศออสเตรเลียคือ นอกจากจะวางแผนให้มีการนำ AI มาใช้ในชีวิตประจำวันอย่างรอบด้านแล้ว ญี่ปุ่นยังได้กำหนด 3 ด้านที่จะนำเทคโนโลยี AI มาใช้พัฒนาขับเคลื่อนเป็นพิเศษ โดยมีเป้าหมายเพื่อแก้ปัญหาด้านคุณภาพชีวิตและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชากรในประเทศให้ดียิ่งขึ้น ดังนี้

• การเพิ่มผลิตภาพ (Productivity) – คือการนำเทคโนโลยี AI มาใช้เพื่อเพิ่มคุณภาพในการผลิตสินค้าและบริการ รวมถึงเพิ่มผลิตภาพและปริมาณการผลิต อันเป็นการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนแรงงานในอีกทางหนึ่งด้วย ซึ่งแผนยุทธศาสตร์ของประเทศญี่ปุ่นมุ่งจะนำ AI ไปใช้ในการเพิ่มผลิตภาพในอุตสาหกรรมหลักของประเทศ และสร้างอุตสาหกรรมที่เน้นการสร้างคุณค่าด้วยเทคโนโลยีและความคิดสร้างสรรค์
• การเดินทางและการคมนาคมขนส่ง (Mobility) – เนื่องจากประเทศญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเทศผู้นำในอุตสาหกรรมการผลิตยานยนต์ ดังนั้น หนึ่งในด้านที่แผนยุทธศาสตร์ AI ให้ความสำคัญจึงเป็นด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์และการขนส่ง โดยได้วางแผนนำเทคโนโลยี AI มาประยุกต์ใช้ร่วมกับยานยนต์ เช่น การนำ AI มาเป็นผู้ช่วยคนขับ ไม่เพียงแค่ในรูปแบบ GPS นำทางเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงการวิเคราะห์การจราจรและการเลือกเส้นทางที่ดีที่สุด นอกจากนี้ยังมีนโยบายมุ่งพัฒนารถยนต์ไร้คนขับและระบบขนส่งสาธารณะอัตโนมัติ และนอกจากด้านยานยนต์แล้ว ยุทธศาสตร์ในด้านนี้ของประเทศญี่ปุ่นยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาเทคโนโลยีการทำงานทางไกลและเทคโนโลยีโลกเสมือนเพื่อส่งเสริมและสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวด้วยการท่องเที่ยวเสมือนจริง (Virtual Tourism)
• ระบบสาธารณสุขและสวัสดิการ – เช่นเดียวกับประเทศออสเตรเลีย ประเทศญี่ปุ่นกำลังเผชิญปัญหาจากการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ โดยประเทศญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเทศที่มีอัตราส่วนของผู้สูงอายุสูงที่สุดในโลก ภายในปี 2040 ญี่ปุ่นจะมีประชากรสูงอายุกว่า 40 เปอร์เซ็นต์ของประชากรทั้งหมด ดังนั้นไม่แปลกเลยที่ระบบสาธารณสุขจึงเป็นเรื่องที่สำคัญและรัฐบาลให้ความสนใจอย่างมากในการพัฒนา โดยได้วางยุทธศาสตร์นำเทคโนโลยี AI มาเพิ่มประสิทธิภาพให้แก่การให้บริการสาธารณสุข ตัวอย่างเช่น ระบบตรวจสุขภาพออนไลน์ด้วย AI, การนำระบบตรวจจับสัญญาณ (Sensor) มาช่วยพยาบาลและเจ้าหน้าที่ในการดูแลผู้ป่วยในโรงพยาบาล, การใช้ AI ช่วยในการผ่าตัด ไปจนถึงเทคโนโลยี AI ในขั้นสูง เช่น หุ่นยนต์ขนาดจิ๋ว (Nanorobot) ในร่างกายมนุษย์ที่คอยตรวจจับและค้นหาอาการเริ่มต้นของโรค และหุ่นยนต์พยาบาลประจำบ้าน เป็นต้น ดังแผนภาพต่อไปนี้